منظر راه در ایران

author

Abstract:

مفهوم راه در ایران به دلیل وضعیت و تنوع جغرافیایی خاص، قدمت طولانی زیست، کوچ‌نشینی و لزوم تعامل بین اقوام ایرانی و ارتباط بین مراکز زیستی از دیرباز با مفاهیم و تعابیری که امروزه از راه در سایر نقاط زیستی جهان وجود دارد متفاوت است. راه‌ها مبتنی بر کریدورهای طبیعی، حفاظت مردم در مقابل تهدیدهای گوناگون و با بینشی فرهنگی ایجاد می‌شد. از این منظر راه به‌عنوان معبر یا محل عبور تلقی نمی‌شد بلکه خود مقصد و دربرگیرنده عناصر و نشانه‌های مربوطه و رویدادهای مختلف بود. رفتن در مسیر برخی از این راه‌ها خود رسیدن به مقصود محسوب می‌شد؛ مانند راه خراسان که علاوه بر اینکه بسیاری از استقرارگاه‌های زیستی را به هم متصل می‌کرد تبدیل به راه مهم زیارتی و فرهنگی در مقیاس حوزه فرهنگ ایرانی شده به‌گونه‌ای که تمامی مکان‌های زیست و عناصر مربوطه از نعمت بودن در راه خراسان بهره‌مند و متبرک می‌شدند. نشانه‌ها و مجموعه‌های وابسته به راه و پدیده‌های فرهنگی که در طول زمان ایجاد می‌شد خود به‌عنوان جذابیت‌ها و محل رجوع انسان‌ها تبدیل می‌شد. از این نظر شناخت راه در ایران می‌تواند مفهوم و معنای راه فرهنگی را که ایکوموس در دهه اخیر به‌عنوان موضوع ثبت آثار جهانی مطرح نموده توسعه بخشد. این نوشتار ضمن پرداختن به طرح مفهوم و تعاریف راه فرهنگی در جهان به اهمیت این نگرش و منظر راه در ایران و گونه‌های متنوع آن در دوره‌های تاریخی مختلف می‌پردازد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

منظر راه در جغرافیای تاریخی ایران؛ نگاهی به کتاب «راه و رباط » با رویکرد منظرین

کتاب «راه و رباط» به قلم مرحوم دکتر کریم پیرنیا و کرامت الله افسر در سال 1370 توسط سازمان میراث فرهنگی و انتشارات آرمین به چاپ رسید. مرحوم پیرنیا در این کتاب با روش مرسوم خود نگاهی تاریخی- فرهنگی به سیر پیدایش و تکامل راه و راهداری در پهنه سرزمین ایران داشته است. کتاب، سیر راهداری در ایران را به دو سرفصلِ «پیش از اسلام» و «پس از اسلام» تقسیم کرده و در قالب این دو سرفصل به بررسی تاریخی وضعیت راه‌...

full text

راه به مثابه منظر

راه پدیده‌ای غریب در زندگی انسان است. ابتدا فقط مسیر دسترسی به «جایی» است. در این مسیر، آنچه مهم است، مقصد است. سؤال آن است که چگونه می‌توان زودتر به مقصد رسید؛ کوتاه‌ترین راه کدام است. قضیه حمار، حکایت این ماجراست. برای حیوان زودتر رسیدن تنها حکمی است که غریزه او می‌سازد. هر مقصود دیگر ضمن راه، با قضیه حمار ناسازگار است. اما برای انسان ماجرا در همین صحنه تمام نمی‌شود. بعد از طرح «مسیر»، ...

full text

گذرگاه حیات وحش در منظر راه

خیابان‌ها و جاده‌ها مسیرهای ارتباطی هستند که دو مکان یا به‌عبارتی‌دیگر اجتماعات انسانی را به هم وصل کرده و پیوند می‌دهند. در تمامی تعاریف مربوط به جاده مفهوم پیوند و ارتباط دادن وجود دارد؛ اما در تاریخ قرن‌ها ساخت جاده‌ها، به همان اندازه که پیوند میان فضاها وجود دارد، ازهم‌گسیختگی نیز دیده می‌شود. با مشخص شدن نقش مخرب جاده‌ها و بزرگراه‌ها در گسیختگی اکولوژیک و زیست بومی مناظر، زمان آن رسیده است...

full text

منظر راه در جغرافیای تاریخی ایران؛ نگاهی به کتاب «راه و رباط » با رویکرد منظرین

کتاب «راه و رباط» به قلم مرحوم دکتر کریم پیرنیا و کرامت الله افسر در سال 1370 توسط سازمان میراث فرهنگی و انتشارات آرمین به چاپ رسید. مرحوم پیرنیا در این کتاب با روش مرسوم خود نگاهی تاریخی- فرهنگی به سیر پیدایش و تکامل راه و راهداری در پهنه سرزمین ایران داشته است. کتاب، سیر راهداری در ایران را به دو سرفصلِ «پیش از اسلام» و «پس از اسلام» تقسیم کرده و در قالب این دو سرفصل به بررسی تاریخی وضعیت راه ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 8  issue 36

pages  72- 77

publication date 2016-11-21

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023